Ê này, mới mon men vào con đường làm wedsite hả? Nghe cái “source code” thấy ghê gớm không? Đừng lo, nó không phải mật mã Da Vinci đâu. Bài này tui chỉ cho bà con từ A đến Z, dễ hiểu như ăn kẹo!
1. Source Code Là Gì? (Giải Thích Kiểu “Tổ Dân Phố”)
Source code á? Hiểu nôm na nó là cái “bộ não” của cái wedsite đó. Nó là một đống dòng lệnh, viết bằng mấy thứ tiếng kỳ quặc như HTML, CSS, JavaScript… Mấy cái này nó “bảo” cái wedsite phải hiển thị cái gì, làm cái gì, nói chung là điều khiển mọi thứ.
Ví dụ cho dễ nuốt nè: Tưởng tượng wedsite là cái xe máy. Cái giao diện đẹp đẽ là cái vỏ xe bóng loáng. Còn source code chính là cái động cơ bên trong, quyết định xe chạy nhanh hay chậm, đổ xăng ở đâu. Thiếu nó thì cái xe… dắt bộ nha!
2. Source Code Của Wedsite Gồm Những Cái Chi Chi?
Cái “đống” source code này nó gồm mấy thành phần chính:
- HTML: Ông này lo phần nội dung. Kiểu như tiêu đề, chữ nghĩa, hình ảnh… Cái gì hiển thị trên màn hình là ổng “chỉ đạo” hết.
- CSS: Chuyên gia trang điểm. Ổng lo màu mè, kiểu chữ, bố cục… Nói chung là làm cho cái wedsite nó đẹp lồng lộn đó.
- JavaScript: Chú này nghịch ngợm lắm. Ổng tạo hiệu ứng, làm mấy cái nút bấm nhấp nháy, giúp người dùng tương tác với wedsite.
- Ngôn ngữ server (PHP, Python, Node.js…): Mấy ông này đứng sau hậu trường, xử lý thông tin người dùng. Ví dụ như khi bạn đăng nhập, ổng sẽ kiểm tra xem tài khoản và mật khẩu có đúng không.
- Cơ sở dữ liệu: Cái kho bự chảng để chứa nội dung, sản phẩm, đơn hàng… Nói chung là cái gì quan trọng đều cất trong này.
3. Muốn “Khám Phá” Source Code Thì Tìm Ở Đâu?
Có mấy cách để mò mẫm source code nè:
- Mã nguồn mở (WordPress, Joomla, Drupal…): Mấy cái này xài chùa, lại còn có sẵn đầy đủ. Tha hồ vọc!
- Mua template: Mấy cái template này nó có sẵn giao diện, mình chỉ việc chỉnh sửa thôi. Mua ở mấy cái “chợ” như ThemeForest đó.
- Thuê coder: Khi nào cần làm cái gì đó độc lạ, không đụng hàng thì phải nhờ tới mấy ảnh thôi.
- Chia sẻ miễn phí: Lên mấy diễn đàn lập trình hoặc GitHub, may mắn thì vớ được “hàng ngon”.
4. Backup Source Code Là Gì? (Sao Lưu Để Ăn Chắc Mặc Bền)
Backup source code là sao chép hết cái “bộ não” wedsite ra một chỗ khác. Để làm gì á? Lỡ có chuyện gì xảy ra (bị hack, lỗi, cập nhật sai…) thì còn có cái mà “cứu vớt”!
Mấy cách backup phổ biến:
- Dùng chức năng backup của hosting (cPanel, DirectAdmin).
- Cài plugin backup (UpdraftPlus, Duplicator…) nếu xài WordPress.
- Tải thủ công hết mã nguồn và database về máy tính.
5. Làm Sao Để Quản Lý Source Code Cho “Ra Ngô Ra Khoai”?
Quản lý source code tốt giúp mình dễ dàng sửa lỗi, cập nhật, bảo mật wedsite. Mấy cái này quan trọng lắm đó nha!
- Git: Hệ thống quản lý phiên bản bá đạo nhất quả đất. Dân coder nào cũng xài.
- GitHub, GitLab, Bitbucket: Mấy cái này là “nhà kho” online để cất source code. Làm việc nhóm thì hết sảy.
- Trình quản lý file của hosting: Cách này đơn giản, dễ làm, hợp với mấy bạn mới tập tành.
6. Tui Không Biết Code, Có Cần Quan Tâm Tới Source Code Không?
CÓ CHỨ! Dù không biết code, hiểu về source code vẫn có lợi lắm:
- Bảo vệ “của cải” của mình. Wedsite là tài sản đó nha!
- Chủ động khi cần sửa lỗi hoặc nâng cấp. Không phải lúc nào cũng nhờ được người khác đâu.
- Không bị “dắt mũi” bởi mấy ông coder. Biết chút đỉnh vẫn hơn chứ!
7. Mấy Cái Cần Nhớ Khi “Đụng Chạm” Tới Source Code
- Luôn yêu cầu backup: Khi người ta làm xong wedsite, nhớ đòi bản backup nha.
- Không chia sẻ lung tung: Mã nguồn mà chứa thông tin nhạy cảm thì phải giữ kín như mèo giấu cứt.
- Mật khẩu mạnh, xác thực 2 lớp: Cái này quan trọng nhất nè. Bảo vệ hosting cho cẩn thận.
- Hạn chế plugin “ba xạo”: Mấy cái plugin không rõ nguồn gốc trên WordPress thì đừng có ham hố cài.
Túm Lại Là…
Source code là cái “linh hồn” của wedsite. Dù bà con không phải coder chuyên nghiệp, hiểu biết về nó sẽ giúp bà con tự tin hơn, tiết kiệm được khối tiền, và bảo vệ wedsite khỏi mấy cái rủi ro “trời ơi đất hỡi”. Bắt đầu tìm hiểu source code đi, rồi bà con sẽ thấy nó không đáng sợ như mình tưởng đâu!
